De lente is aangebroken en onze zaaikriebels zijn in volle gang. Je kan nu beginnen met de meeste soorten voor te zaaien en sommige soorten kunnen zelfs al rechtstreeks buiten gezaaid worden. We geven je graag onze tips mee zodat je succesvol mooie en sterke zaailingen kunt kweken om binnenkort veel en regelmatig van te oogsten.
Wat is voorzaaien?
Voorzaaien is het zaaien in kleine bakjes, schaaltjes of trays voor ze naar buiten verhuizen of eerst nog eens verspeend worden. Je kunt binnen voorzaaien, bijvoorbeeld op een vensterbank aan een groot raam, of in een kas of koude bak buiten. Er zijn heel wat voordelen verbonden aan het voorzaaien van gewassen, we sommen ze graag even op.
Je zorgt voor een snellere opbrengst: bloemen en groenten kunnen vroeger geoogst worden door voor te zaaien.
Je bent slakken te slim af. Slakken hebben het gemunt op de sappige en jonge blaadjes van zaailingen. Als je voorzaait, zijn de plantjes al wat groter voor ze naar buiten kunnen verhuizen. Als ze al wat gegroeid zijn, zijn ze veel minder aantrekkelijk voor slakken.
Kleine zaadjes spoelen snel weg in volle grond. Door felle wind of hevige regen kunnen zaden wegspoelen of te diep komen te liggen in de aarde. Door voor te zaaien kun je dit vermijden.
Voorzaaien doe je in zaai- en stekgrond. Deze grond is niet of nauwelijks verrijkt met meststoffen, waardoor de jonge worteltjes ook niet kunnen verbranden. Verspenen doe je wel in gewone potgrond, dan kunnen ze de nodige voedingsstoffen opnemen na het zaaien.
Voorzaaien is leerrijk. Omdat je zeer afgebakend en afgelijnd voorzaait, leer je sneller de kiemblaadjes van de soorten herkennen. Als je rechtstreeks zaait, is er altijd kans dat onkruidzaden sneller ontkiemen. Hierdoor is het onderscheid tussen de effectieve zaailing en het onkruidplantje soms moeilijk te maken, zeker als je bijvoorbeeld een nieuwe of onbekende variëteit aan het zaaien bent.
Uiteraard zijn er ook nadelen verbonden aan voorzaaien. Voorzaaien kost heel wat tijd en je hebt best wel wat plek nodig om alle zaaitrays of bakjes te verzamelen. Kleine zaailingen kunnen ook te snel groeien als je binnen voorzaait. De zaaibenodigdheden kosten uiteraard ook geld, er moeten immers verschillende dingen aangeschaft worden.
- Zaaitrays. Er zijn verschillende trays op de markt, van groot tot klein.
- Labels. Zo vergeet je zeker niet welke soort je hebt gezaaid.
- Zaai- en stekgrond. Luchtige potgrond zonder extra toegevoegde meststoffen.
- P9-potjes. Om de zaailingen in te verspenen als ze gegroeid zijn.
- Gewone potgrond. Dat geeft de jonge plantjes een boost om verder te groeien na het verspenen.
Wat is rechtstreeks zaaien?
Als je rechtstreeks zaait, zaai je alles direct in de grond op de definitieve plek. Heb je geen plek of zin om al die tijd met zaaitrays of kleine plantjes rond te zeulen? Dan is rechtstreeks zaaien zeker een betere optie voor jou. Er zijn ook soorten die je best rechtstreeks zaait, denk maar aan papaver of worteltjes. Door hun specifieke penwortel worden deze soorten niet graag verspeend.
Hou de weersomstandigheden goed in de gaten als je rechtstreeks wil zaaien. Gaat het erg hard regenen of vriezen? Stel het zaaien dan nog even uit. Je wil immers niet dat alle zaden al weggespoeld zijn voor ze gekiemd zijn.
Muisjes, slakken en vogels zien sommige zaden en zaailingen als een waar feestmaal. Zaai wat extra, zo heb je zeker voldoende plantjes. Teveel zaailingen of plantjes kunnen altijd geruild of weggegeven worden.
Dun de zaailingen uit als ze te dicht op elkaar groeien.
Licht-, donker- en koudekiemers
Als je beslist hebt dat je wil voorzaaien of toch liever rechtstreeks wil zaaien, moet je ook rekening houden met de zaaidiepte van de soort. Sommige soorten kiemen enkel als ze licht zien, andere ontkiemen pas als ze enkele centimeters diep verstopt zitten in de aarde.
Lichtkiemers bedek je niet met aarde. Je legt ze oppervlakkig op de grond en drukt ze lichtjes aan. Zonder rechtstreeks zonlicht zullen ze niet ontkiemen.
Donkerkiemers zijn net het omgekeerde: deze zaden moeten net wel bedekt worden met een laagje aarde. Bij donkerkiemers zul je ook altijd de zaaidiepte zien staan bij de instructies. Vaak geldt hoe groter het zaadje, hoe dieper het geplant mag worden.
Naast licht- en donkerkiemers, moet er ook rekening gehouden worden met de koudekiemers. Deze soorten ontkiemen pas nadat ze een koudeshock hebben gehad of stratificatieperiode. De afwisseling van warme en koude temperaturen maken de zaden wakker, waardoor ze ontkiemen. In de natuur gebeurt dit automatisch door de seizoenen, maar je kan dat slim nabootsen door de zaden even in de diepvries te bewaren.
Leer meer dankzij onze video's
Wist je dat we ook een goed gevuld YouTube-kanaal hebben? Met meer dan 450 video's hebben we een grote database aan informatie. Neem zeker een kijkje op YouTube en abonneer je, dan blijf je op de hoogte van de nieuwste video's.
In deze video geeft Angelo zijn beste tips om succesvol te zaaien. Waar moet je rekening mee houden en wat zijn de valkuilen? Je leert het in deze video.
Vergeet niet om de planten af te harden
Als je de jonge plantjes binnenshuis hebt opgekweekt, kunnen ze niet zomaar naar buiten verhuizen. De plantjes zijn niet gewend aan wind, zon en wisselende temperaturen. Daarom moeten de plantjes afgehard worden voor ze naar hun definitieve plekje verhuizen. Ga rustig te werk, zo krijgen de planten geen onnodige stress. Begin met een uurtje op een warme dag en bouw langzaam op. De dag erna kunnen ze al wat langer buiten staan en na enkele dagen kunnen ze ook eens 's nachts buiten blijven staan. Let wel goed op met nachtvorst.
