Met januari komt niet alleen een nieuw jaar, het is midwinter en dat levert vaak mooie taferelen op in de tuin. Een beetje vorst en alles ziet er een stuk mooier uit. Maar laat ons eerlijk zijn: er is nog niet veel te beleven en de tuin is nog in een diepe slaap. Tijd dus om te genieten van de eerste vroege bloeiers en de belofte van de lente die komt. Het duurt nu echt niet lang meer!
Sneeuwklokje of Galanthus nivalis
Hoera, voor de winterbloeiers die in januari hier en daar tevoorschijn komen en ons in zwijm doen vallen door hun vaak subtiele, maar zeer welkome bloemen. Angelo: "Het sneeuwklokje fascineert mij al sinds ik een kleine jongen was. Bloemen voor de kabouters fantaseerde ik, omdat ze laag bij de grond groeien en bloeien." Galanthus voelt zich het best onder een boom of struik, waar het zwakke winterzonnetje bij kan, maar waar straks bescherming is wanneer het warmer wordt. In de tuin planten kan op twee manieren. Je plant biologische bolletjes in de late zomer of vroege herfst, of je stopt plantjes in de grond vanaf januari tot maart. Die laatste manier heeft vaak meer kans op slagen omdat de kleine bolletjes snel uitdrogen en verdwijnen in de grond. Je kunt ook bij vrienden of familie - misschien wel bij de buren - aankloppen om een paar plantjes te vragen. Ze splitsen heel makkelijk wanneer je ze uit de grond haalt. Wist je trouwens dat sneeuwklokjes giftig zijn? Blad, bloem en bol. Laat het loof, de bladeren, trouwens gewoon staan na de bloei. Het zal na verloop van tijd afsterven en verdwijnen. Zo kan de bol elk jaar voldoende energie opslaan om groter te worden en het jaar nadien opnieuw uitbundig te bloeien.
Tuinklusjes voor januari
Klaar met de kerstboom in januari? Gooi hem niet meteen weg, maar zet hem nog een tijdje buiten en hang hem vol met lekkers voor vogels.
De winter is ideaal om compost aan je borders toe te voegen. Een laag van 5 centimeter is vaak al voldoende om je bodem luchtiger en voedzamer te maken. Januari is een prima maand om dat te doen.
Geef vogels extra voedsel om de koudste dagen door te komen. Voorzie tijdens vorstdagen ook voldoende ijsvrij water. Het kan in januari en februari namelijk nog flink koud worden.
Winterharde eenjarigen voorgezaaid in september en oktober? Controleer ze vanaf januari regelmatig en vergeet niet om ze water te geven.
Check de dahliaknollen die in de winteropslag zitten op rot en schimmels. Verwijder aangetaste exemplaren.
Struiken of bomen met blote wortel kunnen de hele winter door, en dus ook in januari, worden geplant zolang de bodem bewerkbaar is.
Leer meer dankzij onze video's
Wist je dat we ook een goed gevuld YouTube-kanaal hebben? Met meer dan 450 video's hebben we een grote database aan informatie. Neem zeker een kijkje op YouTube en abonneer je, dan blijf je op de hoogte van de nieuwste video's.
In deze video laat Angelo je stap-voor-stap zien hoe je vogels in de tuin helpt tijdens de wintermaanden. Want in januari kan het nog flink koud worden.
(voor)zaaien in januari
Zelfs voor een doorgewinterd voorzaaier als Angelo, is januari te vroeg om te starten. Kun je de kriebels echt niet meer bedwingen, zaai dan Delphinium consolida of eenjarige ridderspoor als je dat niet in het najaar hebt gedaan. Delphinium is een koudekiemer en heeft dus een koudeprik nodig om de rust-cyclus te doorbreken. Of ga binnen in huis aan de slag met kiem- of microgroenten. Oost-Indische kers, rode biet, erwten en onder andere knip-en pluksla zorgen voor de broodnodige vitamientjes in januari - en afleiding van de donkere en deprimerende winterdagen. We feel you.
Oogsten in januari
Het is januari en dus winter, dus verwacht je niet aan de meest kleurrijke oogst in je mandje. Het zijn nu vooral wintergewassen zoals winterprei, spruiten, aardpeer, Oosterse bladgroenten of boerenkool die de show stelen. Misschien haal je zelfs nog een pastinaak tevoorschijn. En ben je op de feiten vooruitgelopen, dan heb je ook wintergroen in de kas staan. Sla, snijbiet, veldsla, winterpostelein of mosterdblad bijvoorbeeld. Januari kan verrassend lekker zijn, als je vooraf goed gepland hebt.
Bloemen in januari: helleborus
Naast sneeuwklokjes zijn er ook de eerste helleborus die in januari beginnen bloeien. Hun grote bloemen, dicht bij de grond, zijn altijd de eerste tekenen dat de lente is aantocht is. Nog niet om de hoek, maar wel dichtbij. Helleborus bloeit jaar na jaar zeer uitbundig, als de plant zich goed voelt en op de juiste plek staat. Het is een relatief makkelijke plant die je tuin in een handomdraai ook in januari, februari en maart interessant maakt om naar te kijken. Wanneer helleborus begint te bloeien in januari is het opvallend dat de nieuwe bloemen vaak tussen de grote, oude bladeren verschijnen. Vaak zien die bladeren er niet meer fris uit en vertonen ze bruine en zwarte vlekken. Knip gerust alle bladeren weg. De plant zal nieuwe exemplaren produceren na de bloei én belangrijker nog: zo zie je de bloemen veel beter staan in de border. Daarnaast is helleborus een leuke, vrij ongewone plukbloem. Zorg dan wel dat je oude bloemen kiest om te plukken, en niet de nieuwe exemplaren. Die verleppen snel. Je wil de bloemen die al een soort van zaaddoosje ontwikkelen.
Tip van Angelo
Het is een torenhoog cliché, maar gebruik die donkere winteravonden in januari om je voor te bereiden op het nieuwe tuinseizoen. Maak plannen, drink thee, bestel zaden en eet een dik pak frieten. Gewoon, omdat het kan.
