Planten kopen en zaaien is superfijn, maar je hoeft ze niet altijd aan te schaffen in een tuincentrum of bij een gespecialiseerde kweker. Heb je bijvoorbeeld een lege plek in een border of een soort die je echt prachtig vindt? Dan zijn er heel wat opties om de plant te vermeerderen. In de natuur vermeerderen heel wat planten uit zichzelf, denk maar aan bloembollen. Door elk jaar nieuwe kleine broedbolletjes te produceren, vermeerdert de bloembol zichzelf. Bepaalde planten groeien verder uit een stukje wortel, bijvoorbeeld zevenblad, framboos of brandnetel. We kunnen de natuur een handje helpen door bepaalde soorten te stekken, af te leggen of te scheuren. We vertellen je er graag meer over.
Wat heb je nodig?
Een scherp mes. Werk altijd met schoon en scherp snoeimateriaal. Hierdoor verminder je het risico op het overbrengen van ziektes tussen de planten. Een scherp mes of scherpe snoeischaar zorgt voor schone snijwonden bij de planten, waardoor de wond sneller geneest.
Potgrond. De stekjes en gescheurde planten moeten uiteraard uitgeplant worden in potgrond. Zo geef je de plantjes een goede start om verder te groeien.
Potjes om de stekken in op te potten.
Een gieter om de planten zo snel mogelijk water te geven. Hierdoor drogen de wortels minder snel uit.
Plantlabels om de planten te labelen. Zo vergeet je nooit welke variëteit je gesplitst of gestekt hebt.
Meer planten in de tuin door te scheuren
Vaste planten in de border groeien soms erg snel, waardoor er geen evenwicht meer is in de border. Wanneer de vaste plant perfect is qua grootte, is dit eigenlijk het ideale moment om ze te scheuren. Als je de plant niet in kleinere stukken opdeelt, dan is ze volgend seizoen te groot of zal ze minder goed groeien. Je kan planten het best scheuren in het najaar, maar ook in het voorjaar als je voldoende water blijft geven. Kijk eerst goed naar de plant die je wil scheuren. Knip alle dode of zieke takken of stelen weg en graaf de plant ruim op. Wees voorzichtig rond de wortels, je wil ze zo weinig mogelijk beschadigen. Je kan met een scherpe spade of groot mes de kluit netjes in twee of meer stukken snijden. Werk met scherp en schoon materiaal, zo heb je minder risico op ziektes of bacteriën die zich kunnen verspreiden in de tuin. Merk je dode wortels op? Dan kan je die ook wegsnoeien. Zorg dat elke pol of plantgedeelte levende en gezonde wortels heeft. Werk wat verse compost in het plantgat en zet de plant terug in de border. De andere plant kan je oppotten, weggeven, ruilen of gewoon ergens anders neerzetten in de tuin. Vergeet zeker niet om flink wat water te geven.
Het nemen van stekken van planten
Bij het stekken wordt er een stukje van de plant afgesneden. Je kan het stekje laten wortelen in water of rechtstreeks in zaai- en stekgrond - dat hangt een beetje van de soort af. Stekken doe je meestal in het voorjaar, of in het najaar. Er zijn heel wat verschillende soorten stekken mogelijk, afhankelijk van het deeltje van de plant dat wordt gestekt.
- Wortelstekken
- Bladstekken
- Stengelstekken
De meest gekende manier van stekken is het nemen van stengelstekken. Je knipt hierbij een stuk van de steel van de plant af, waardoor je de planten kunt vermeerderen. Knip gezonde scheuten van de planten en verwijder de onderste blaadjes zodat je een kale steel overhoudt. Gebruik een scherp en schoon mesje of scherpe snoeischaar om een schone snoeiwond te krijgen. Ook een fijn schaartje kan helpen, zo kan je erg precies te werk gaan. Dit stekje kan je, afhankelijk van de soort, in water laten wortelen of in zaai- en stekgrond stoppen. P9-potjes zijn hiervoor erg geschikt, je kan immers meerdere stekjes naast elkaar laten wortelen. Wanneer de planten voldoende geworteld zijn, kan je ze verpotten naar een groter potje of in de vollegrond.
Kruiden zoals munt, rozemarijn en tijm zijn erg makkelijke planten om te stekken. Zo kan je je kruidentuintje makkelijk vermeerderen en heb je jaarrond een fijne oogst uit eigen tuin.
Dahlia's zijn erg dankbare planten om te stekken. Heb je je dahlia's voorgetrokken in pot? Dan kan je heel voorzichtig de opkomende scheutjes afsnijden met een scherp mesje. Let er op dat je zeker een stukje van de knol mee wegsnijdt, dat noemen we de hiel van het stekje. Plant de stek in een kleine pot en wacht tot het voldoende wortels heeft gevormd.
Tomaten zijn makkelijke planten om te stekken. Tomaten moeten vaak gedieft worden om luchtig te kunnen groeien. Soms zijn de dieven erg groot door de sterke groeikracht van de planten. In plaats van ze weg te gooien op de composthoop, kan je de dieven ook laten wortelen op water. In een mum van tijd hebben deze stekjes worteltjes en kunnen ze op hun beurt terug uitgeplant worden.
Afleggen van planten
Het afleggen van planten is een heel eenvoudige manier om stekken te nemen. In tegenstelling tot stekken, waar je het stekje afknipt, blijft de stek bij afleggen net wel aan de plant. Als de stek voldoende wortels heeft gevormd en dus zelfstandig kan overleven, knip je het stekje los van de moederplant. Het meest bekende voorbeeld waar je stekken neemt via aflegging is bij aardbeien. De aardbeiplant maakt uitlopers die je kan laten wortelen in water of rechtstreeks in potgrond. Ook klimplanten kan je het beste stekken via aflegging.
Leer meer dankzij onze video's
Wist je dat we ook een goed gevuld YouTube-kanaal hebben? Met meer dan 450 video's hebben we een grote database aan informatie. Neem zeker een kijkje op YouTube en abonneer je, dan blijf je op de hoogte van de nieuwste video's.
In deze video leert Angelo je hoe je tomaten kan stekken. Tomaten moeten regelmatig gedieft worden en deze dieven kunnen perfect gebruikt worden als stekje.
Enten van planten en bomen
Tot slot kan je ook planten enten. Door te enten, combineer je de beste eigenschappen van twee planten. Je neemt een klein stukje tak van een boom met eigenschappen die je graag wil hebben. Denk bijvoorbeeld aan de zoete smaak van een specifieke appel of de friszure textuur van een bepaalde perenvariëteit. Het takje kan je vervolgens enten op een onderstam van een jonge boom naar keuze. Hierdoor combineer je de eigenschappen die jij wil met de sterke stam en wortels van een jonge boom. Via deze manier worden trouwens ook dwerg- en laagstambomen gecreëerd.
